روهایی که در درمان بیماری پارکینسون بکار می روند می توانند منجر به تهوع و کاهش اشتها شوند. لوودوپا، از مهمترین داروهای این بیماری، برای جذب از روده بایستی با پروتئین های غذایی رقابت کند.

افراد دچار بیماری پارکینسون در معرض سوء تغذیه قرار دارند؛ بنابراین با توجه بیشتر به تغذیه می توان احساس سلامت بیشتری کرد و از بیماریهای مرتبط با تغذیه اجتناب کرد و از احتمال بستری در بیمارستان کاست.

 تغذیه ایده آل در افراد مبتلا به بیماری پارکینسون چیست؟ این سوال یک پاسخ منفرد ندارد. بیماری پارکینسون در هر فردی با فرد دیگر متفاوت است. برخی عوامل که نیازهای تغذیه ای شما را تعیین می کنند عبارتند از سن، جنس، ابتلاء شما به بیماریهای دیگر علاوه بر بیماری پارکینسون (نظیر فشار خون بالا، مرض قند یا دیابت)، آلرژی (حساسیت غذایی)، و غیره. همچنین داروهای مورد استفاده ممکن است طیف وسیعی ازعوارض را منجر شوند که می تواند روی سلامت تغذیه اثر سوء بگذارند. این داروها شامل داروهای پارکینسون، داروهای فشار خون، داروهای قلبی و نیز داروهای بدون نسخه می شود.

در اینجا به چند مورد مهم ناشی از مشکلات تغذیه اشاره بیشتری می شود:

1-      نازک شدن استخوان ها (Bone thinning):  تحقیقات نشان داده که بیماران پارکینسون (چه مردان و چه زنان) در معرض خطر بیشتری برای نازک شدن استخوان قرار دارند. از طرفی سوء تغذیه، کاهش وزن ناخواسته، و زمین خوردن های مکرر خطر شکستگی استخوان و ناتوانی های دیگر را افزایش می دهند. با پیشرفت بیماری پارکینسون احتمال زمین خوردن ها بالاتر می رود. بنابراین در بیماران پارکینسون مهم است تغذیه طوری باشد که مواد مغذی تقویت کننده استخوان را (نظیر کلسیم Calcium، منیزیم Magnesium، ویتامین Dو ویتامین K) تامین کند. همچنین تماس منظم با نور آفتاب (جهت تامین ویتامین D) و انجام ورزشهای تحمل وزن (نظیر پیاده روی) مهم است.

2-      کاهش آب بدن (Dehydration): داروهای پارکینسون می توانند خطر کاهش آب بدن را زیاد کنند. بسیاری از بیماران پارکینسون از اهمیت آب برای سلامت آگاه نیستند. کاهش آب بدن می تواند منجر به اغتشاش ذهنی، ضعف، مشکلات تعادل، نارسایی تنفسی، نارسایی کلیه، و مرگ شود. در آمریکا کاهش آب بدن بیماران پارکینسون باعث حدود دو میلیون روز بستری در سال می شود (بطور متوسط حدود 10 روز بستری در سال برای هر بیمار پارکینسونی) که هزینه ای معادل یک میلیارد دلار را تحمیل می کند.

3-      یبوست (Constipation): بیماری پارکینسون می تواند حرکات روده بزرگ (Colon) را کم کند که منجر به یبوست (Constipation)می شود. این موضوع اهمیت بسیار دریافت فیبرهای غذایی را درسبد غذایی روزانه بیشتر می کند. اگر برخورد مناسب با یبوست صورت نگیرد باعث ایجاد توده مدفوع خشک و سخت می شود که عبور آن بطور طبیعی غیر ممکن می شود. این حالت ممکن است منجر به بستری و حتی جراحی بیمار شود.

4-      کاهش وزن ناخواسته(Unplanned weight loss) : بعللی زیادی بیماران پارکینسون دچار کاهش وزن می شوند بدون اینکه خودشان بخواهند. تهوع، کاهش اشتها، افسردگی، و کندی حرکات از این علل هستند. این موضوع همراه با سوء تغذیه ممکن است باعث تضعیف سیستم ایمنی، تحلیل عضلات، کاهش مواد مغذی حیاتی، و افزایش خطر بیماریهای دیگر می شود. کاهش 10% حداکثر وزن دوران بزرگسالی از عوامل خطر بروز بیماریها و مرگ است.

5-      عوارض دارویی (Medication side effects): داروها نقش مهمی در کمک به درمان علائم بیماری پارکینسون دارند؛ با این حال این داروها در برخی بیماران عوارض ناخواسته ای دارند. دریافت بیش از یک نوع دارو ریسک عوارض را بیشتر می کند. از طرفی بسیاری از بیماران پارکینسون داروهایی جهت درمان بیماریهای دیگر (مثل فشار خون بالا، کلسترول بالا، و غیره) مصرف می کنند. این داروها نیز می توانند منجر به عوارض یا تشدید عوارض داروهای پارکینسون شوند.

برخی عوارض داروهای پارکینسون عبارتند از:

-          تهوع (Nausea)

-          کاهش اشتها و کاهش وزن

-          ورم Edema (تجمع آب در بافتها)

-          خوردن بیمارگونه (Compulsive eating) و افزایش وزن

 

6-      تداخل پروتئین – لوودوپا: یکی از مهمترین داروهای مورد استفاده در بیماری پارکینسون لوودوپا (Levodopa) است (به اسامی مختلف نظیر مادوپار Madopar، سینمت Sinemet، ایزیکام Isicom، پارکین سی Parkin – C، ال- دورام سی L-Doram – C، لوودوپا سیLevodopa – Cو ...). با این حال این دارو برای جذب در روده کوچک بایستی با پروتئین های غذایی رقابت کند، به همین دلیل باید در مورد زمان بندی مصرف این دارو و غذا دقت کرد.

در کل در بیماری پارکینسون یک تغذیه پر فیبر سرشار از غذاهای گیاهی می تواند جذب لوودوپا را تقویت کند، یبوست را بهبود بخشد و مواد مغذی لازم را تامین نماید.

 

نیازهای کلی تغذیه شما

رژیم غذایی روزانه شامل غلات کامل، سبزیجات، میوه جات، غذاهای سرشار از کلسیم و قسمت نسبتا کمتری از غذاهای پر پروتئین بهترین انتخاب در بیماران پارکینسونی است. غلات کامل حاوی فیبر است که دربهبود  یبوست کمک می کند، و در کنترل قند خون، فشار خون، کلسترول و بیماری قلبی مفید است. سبزیجات و میوه جات ویتامین ها، آنتی اکسیدان ها و مواد معدنی را تامین می کنند که در تغذیه و تقویت عضلات، سیستم عصبی و سایر اعضای بدن نقش دارند. کلسیم بخصوص در تقویت استخوان ها و جلوگیری از شکستگی مفید است. پروتئین نیز در سلامت سیستم عضلانی مهم است؛ عضلات قوی در برقراری تعادل لازم است.

آیا بهتر نیست سبزیجات و میوه جات تازه بخوریم؟

نه لزوما. روش های کنسروسازی و انجماد مواد غذایی پیشرفت کرده، بطوری که مواد مغذی بیشتری حفظ می شود. بصورت ایده آل بهتر است کمی فراورده خام و کمی پخته مصرف شود. با این حال اگر اختلال در جویدن یا بلع مانع مصرف خام آنها می شود، می توان فقط از فرم پخته مصرف کرد.

 

چند وعده غذا در روز بخوریم؟

متفاوت است. مثلا یک زن غیر فعال با جثه کوچک حدود 6 وعده نیاز دارد، در حالی که یک مرد یا یک زن با جثه بزرگتر و فعال تر وعده های بیشتری نیاز دارد.

 

اندازه هر وعده چقدر باشد؟

حجم غذای مصرفی در هر وعده بایستی کم باشد.